استخراج و شناسایی چهار ترکیب استرولی از گیاه عود

مقدمه: گیاه عود یا عود الهندی با نام علمی (lour.) gilg. iv. aquilaria sinensis که در زبان انگلیسی به آنincense tree گفته می شود، گیاهی است که به صورت درختی می روید و بومی جنوب شرق آسیا است. این گیاه به تیره thymelaeaceae تعلق دارد. این گونه گیاهی نخستین بار در هنگ کنگ روییده و چوب آن به شرقی ترین مناطق در چین و یا حتی به سرزمین های دوری همچون عربستان صادر می شده است. هدف: شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در چوب سالم و یا آسیب دیده گیاه منجر به یافتن اطلاعات ارزشمندی در زمینه پروسه های بیوسنتزی در تولید ترکیبات گیاه می شود. روش بررسی: در این مطالعه از عصاره متانولی استفاده شده، که به روش پرکولاسیون از چوب سالم و زخمی نشده گیاه تهیه شده است. به منظور جداسازی و شناسایی ترکیبات استرولی از عصاره متانولی از روش های ستون کروماتوگرافی به روی فاز ثابت سیلیکاژل نرمال و نیز کروماتوگرافی نفوذی در ژل (gpc) استفاده شده است. برای تعیین ساختمان مولکولی ترکیبات جدا شده از تکنیک های 13c-nmr، dept، h-h cosy، hmqc،hmbc و h - nmr استفاده شد. نتایج: تعداد چهار ترکیب استرولی جداسازی و خالص شد که ساختمان آن ها براساس داده های طیفی حاصل از تکنیک های پیشرفته رزونانس مغناطیسی به ترتیب استیگماست – 4 – ان - 3 و 6- دی اون، استیگماست – 4 – ان – 3 - اون، بتا- سیتواسترول و بتا- دوکوسترول شناسایی شد. این ترکیبات برای نخستین بار از این گیاه گزارش می شود. نتیجه گیری: عصاره متانولی گیاه عود یا aquilaria sinensis حاوی ترکیبات استرولی است که اصلی ترین آنها از گروه استیگماستان ها هستند و عبارتند از استیگماست-4- ان-3 و 6- دی اون، استیگماست-4- ان-3- اون، بتا- سیتواسترول و بتا- دوکوسترول (شکل گلیکوزیله بتا- سیتواسترول). این ترکیبات برای نخستین بار از این گیاه گزارش می شود.